دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نامه‌ی پنجم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از اعیان نوشته: فدایت شوم، این اوقات که آسمان بنای معاندت(1) و کجروی گذاشته و روزگار کمان گشاده به همین قدر راضی بودیم که گاه‌گاهی ادراک سعادت حضور سرکاری می‌کردیم و او را وقایه‌ی(2) ناملایمات و سپر حوادث می‌دانستیم و زخم‌های روزگار را از تشرف آستانه بوسی مرهم می‌جستیم بی‌خبر زآنکه نقش بند قضا در پس پرده نقش‌ها دارد اینک لشکر نوبه(3) و عساکر(4) مرض بر حصار تن شبیخون آورده هردم زمانه داغ غمم بر جگر نهد داغی تمام...

ماده وفات خانم نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. شماره های پانوشت 1-31 مربوط به متن مقاله بوده و در همان جا آمده اند.    عمان نی‌ریزی شاعر ماده تاریخ زیر را در وفات پاک‌دخت فتحعلی‌خان، نزهت الملوک نیریزی سروده است:  هُو تاریخ وفات علیا مخدّره‌خانم نزهت‌الملوک طَیّبَ‌ا... مضجَعها چون خانم نزهت‌الملوک آنک(32) بُد بانوی بانوان دنیا با پاکی طینت و عقیدت شد راهسپار ملک عُقبی اوّل به طواف خانه حق احرام ببست و شد به بطحا از بعد اداء امر واجب شد زائر عارج او ادنی(33) هم باقر و مجتبی و...

در ملامت و ناز معشوق به عشاق(اثر شهاب نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » مثنویات »
نگفتم پامنه در عشق بازى                  که جان و سر در این سودا ببازى   نگفتم اول عشق است زارى                نگفتم آخر عشق است خوارى   نگفتم درد بى درمان بود عشق                   نگفتم آتش سوزان بود عشق   نگفتم شادمانى نیست در عشق            به جز سوز نهانى نیست در عشق   نگفتم عشق را...

برخی از خوشنویسان کمتر شناخته شده نیریز
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
این نوشته، بخش نخست از مقاله‌‌ی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم  "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانت‌داری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم.       خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار چکیده:       از میرزا احمد نیریزی، خوشنویس سدهٔ 11 و 12 ه.ق،...

مظفر چراغ
دانشنامه مشاهیر » پهلوانان و ورزشکاران نیریز »
از دیگر دلاورانی که در عصر قاجاریه در این دیار می‌زیست، می‌توان از مرحوم پهلوان مظفر چراغ  یادکرد. نامبرده علاوه بر اینکه در دلاوری و قدرت بازو از توانایی بسیار بالایی برخوردار بود، یکی از جوانمردان و صاحب‌سخاوتان و سفره‌داران زمان خویش نیز محسوب می‌گردید. در مورد شجاعت و دلاوری ایشان چنین نقل شده است که: روزی گاوی از محل ذبح فرار کرد، مردم کوچه و بازار به منظور آسیب ندیدن از آن گاو خشمگین، وحشت‌زده و شتابان به...

نامه‌ی هفتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از افاخم نوشته نفسی فداؤک لا لقدری بل اری اِنَّ ‌الشعیرَ وقایهُ الکافورِ(1) اما بعد هر چند آینه ضمیرِ منیرِ بیضا نظیر(2) که نمودار تجلیّات غیبی و الهامات لاریبی(3) و مظهر عکوس(4) شموس حقایق و مطرح(5) اشعه‌ی دقایق و مَحَطِّ(6) انوار معارف و محل اسرار عوارف مثابه(7) جام جهان نما حاکی از حقایق اشیاء است آیینه‌ی خداست ضمیر منیر دوست اظهار ماجری خود آنجا چه حاجت است هُوَ البَحرُ جوداً والکِرامُ جداول هوالشمس قدرا والملوکُ کواکب(8) نسیم اخلاقش چون باد بهار...

نامه‌ی سوم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از اکابر نوشته: فهرست عرض و استدعای(1) بنده‌ی مستمند و داعی نیازمند دولتخواه بلا اشتباه فلان آنکه چون اهل این شهر از صغیر و کبیر و برنا و پیر مراتب مرحمت و التفات سرکار والا نسبت به این افتاده ضعیف استدراک(2) کرده‌اند خصوصاً حکایت وعده‌ی التفاتی که در باب فلان فرمایش شد که التفات شود خلق شیراز هم غالباً فضول و هرزه‌اند بی‌خود در مقام سئوال و تحقیق حال برمی‌آیند و از بیگانه و...

شرح احوال و زندگانی سید محمد جعفر نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید محمد جعفر نیریزی(فرزند ابوالحسن حسینی) »
     سید محمد جعفر فرزند ابوالحسن حسینى، از خوشنویسان و روحانیان نیریز است که در سده سیزدهم هجرى قمرى مى‌‌‌‌زیست. او از خاندانِ سیدجلال‌‌‌‌الدین عبداللّه و از نوادگانِ سیدقطب‌‌‌‌الدین نیریزى و پسر عموى سیدنورالدین «میرزابزرگ» بود و به سبب ازدواج با زنى از اهل ده چاه، اغلب در آنجا سکونت داشت. حسن شهرت او به شیخ محمد حسن سیرجانى ملقب به پیغمبر دزدان نیز رسید و شیخ محمد حسن در نامه‌‌‌‌اى که خطاب به او نوشته، او را...

ترجمه غزل عطار(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 ترجمه غزل عطار: ترجمه عربى غزلى از عطار است. برخى این اثر را ذیل قصیده عشقیه آورده ‏اند، زیرا آن قصیده در ادامه ترجمه این غزل است.      چنانکه قطب‏ الدین خود در مقدمه این اثر اشاره کرده در عنفوان جوانى با شنیدن غزلى از عطار، مرغ جان او به پرواز در عوالم قدس درآمد و سالها بعد، قبل از سال 1145 ه . ق. آن را به نظم عربى ترجمه کرد.      در مقدمه آن آورده است:      امّا بعد...

سیدابراهیم
دانشنامه مشاهیر » پهلوانان و ورزشکاران نیریز »
از دیگر دلاورانی که در عصر ناصرالدین شاه قاجار در این شهر می‌زیست می‌توان از مرحوم پهلوان سیدابراهیم نام برد. ایشان ناطقی توانا، زاهدی پارسا و شب زنده‌دار، دلاوری با بازوانی قوی و فولادین و قامتی بلند و کشیده و سینه‌ای ستبر داشت که همچون خورشید بر تارک این دیار می‌درخشید و همواره خواب را از چشم حرامیان می‌ربوده و در دفاع از حقوق مظلومان و محرومان جامعه از هیچ کوششی دریغ ‌نمی‌کرد. او بیست و یک بار...